Βελούχι

Ο περήφανος Τυμφρηστός, ή αλλιώς το ιστορικό Βελούχι, υψώνεται απότομα στο κέντρο της Ρούμελης, εντυπωσιάζοντας με τις ψηλές αγέρωχες κορφές, την όμορφη αλπική ζώνη και τα πυκνά ελατοδάση. Το βουνό αποτελεί το φυσικό όριο ανάμεσα στη βόρεια και στη νότια Ελλάδα, καθώς και το όριο μεταξύ ανατολικής και δυτικής Στερεάς Ελλάδας. Ορίζεται στα ανατολικά από τον Ταυρωπό ποταμό, στα βόρεια ενώνεται με τα Άγραφα, στα νότια με την Οξιά και την Καλιακούδα και στα ανατολικά συνορεύει με την κοιλάδα του Σπερχειού ποταμού. Πρόκειται για έναν σχετικά κυκλικό ορεινό όγκο με κατεύθυνση από τα βορειοδυτικά προς τα νοτιοανατολικά και έκταση που φτάνει τα 40.000 εκτάρια. Ο Τυμφρηστός είναι το τρίτο σε ύψος βουνό της Στερεάς Ελλάδας. Η ψηλότερη κορυφή του είναι το Βελούχι (2.315 μ.) και ακολουθούν το Συμπεθεριακό (2.104 μ.), το Κουμπί (1.863 μ.), το Καραβάκι (1.887 μ.), το Πυργάκι (1.880 μ.) και η Πλάτη (1.560 μ.). Χαρακτηρίζεται από μια μεγάλη αλπική ζώνη και από εκτεταμμένα υποαλπικά λιβάδια. Από γεωλογική σκοπιά, στον Τυμφρηστό επικρατεί ο ασβεστόλιθος με μεγάλες παρεμβολές φλύσχη. Είναι ένα βουνό που χαρακτηρίζεται από βαθιές χαράδρες και από ένα πυκνό υδρογραφικό δίκτυο από πολλές πηγές και ρέματα. Από εδώ πηγάζουν ο Σπερχειός και ο Καρπενησιώτης, αλλά και άλλα μικρότερα ποτάμια, όπως ο Αρωνιάδας, το Καστανόρεμα, οι Λουγγιές, το Κατή, το Αγιοτριαδίτικο και το Στενωματιώτικο. Στα ανατολικά της κορυφογραμμής του, σε υψόμετρο 1.870 μ. και κοντά στο χιονοδρομικό κέντρο, βρίσκεται μια μικρή δρακόλιμνη.

Η βλάστηση του Τυμφρηστού αποτελείται από πυκνά δάση κεφαληνιακής ελάτης, ιδιαίτερα στις βόρειες πλαγιές. Στα πιο χαμηλά υπάρχουν δάση δρυός και δάση καστανιάς, ενώ στα ψηλά επικρατεί η αλπική βλάστηση. Άλλα κοινά δέντρα της περιοχής είναι τα σφενδάμια, οι σορβιές, τα κέδρα, τα βουνοκυπάρρισα, οι κουτσουπιές και τα πλατάνια. Συνολικά, στην περιοχή έχουν καταγραφεί περισσότερα από 1200 είδη φυτών, από τα οποία τα 60 είναι ενδημικά της χώρας μας. Από τα σπάνια είδη της περιοχής ξεχωρίζουν η κενταύρια Centaurea princeps, η ασπέρουλα Asperula oetaea, το Vincetoxicum funebre, το θυμάρι Thymus rechingeri macrocalyx, η Cephalaria tenuiloba, το σκόρδο Allium phthioticum, το Cirsium heldreichii, το Plantago reniformis, η Arenaria guicciardii, η Genista millii, το υπερικό Hypericum elongatum tymphresteum, η Veronica erinoides και η βιόλα Viola poetica. 

Άλλα σημαντικά είδη είναι το αγριογαρύφαλλο Dianthus tymphresteus, η Aubrieta gracilis, οι βιόλες Viola aetolica, V. graeca, V. phitosiana, ο κρόκος Crocus veluchensis, οι κρίνοι Lilium chalcedonicum και L. martagon, το κολχικό Colchicum graecum, ο Rhynchocorys elephas, ο Rhinanthus pubescens, οι καμπανούλες Campanula albanica sancta, C. trachelium και οι ορχιδέες Cephalanthera damasonium, C. rubra, Dactylorhiza iberica, D. sambucina, Limodorum abortivum, Epipactis atrorubens, E. palustris, E. greuteri, Gymnadenia conopsea, Listera ovata, Neotinea maculata, Platanthera chlorata, Orchis laxiflora, O. mascula, O. pallens, κ.ά.

Αν και ο Τυμφρηστός είναι ένα βουνό με έντονη την ανθρώπινη παρουσία και τις συνεπακόλουθες παρεμβάσεις, εντούτοις ακόμα φιλοξενεί σπάνια είδη της πανίδας. Από τα αρπακτικά πουλιά, στο βουνό ζούνε φιδαετοί, πετρίτες, σφηκιάρηδες, γερακίνες, ξεφτέρια, βραχοκιρκίνεζα και μπούφοι. Η ορνιθοπανίδα συμπληρώνεται από είδη όπως  βραχοτσοπανάκοι, σταυρομύτες, κιτρινοκαλιακούδες, αετομάχοι, γυδοβυζάχτρες, βουνοτσίχλονα, γαλαζοκότσυφες, ελατοπαπαδίτσες, γαλαζοπαπαδίτσες, αιγίθαλοι, πυρροβασιλίσκοι, χιονόσπινοι, χιονόστρουθοι, σπάνιοι μαύροι δρυοκολάπτες, πράσινοι δρυοκολάπτες, μεσαίοι δρυοκολάπτες, λευκονώτοι δρυοκολάπτες, τσίχλες, γερακότσιχλες, φάσσες, κ.ά.

Η ερπετοπανίδα περιλαμβάνει είδη, όπως ο αλπικός τρίτωνας, η σαλαμάνδρα, η κιτρινομπομπίνα, ο γραικοβάτραχος, ο φρύνος, ο πρασινόφρυνος, ο δεντροβάτραχος, η πρασινόσαυρα, η τοιχογουστέρα, το νερόφιδο, το σπιτόφιδο, η σαΐτα, η κοινή οχιά και η σπάνια οχιά των λιβαδιών. Στα θηλαστικά συμπεριλαμβάνεται η περιστασιακή παρουσία του λύκου, του ζαρκαδιού και της αγριόγατας, αλλά και είδη όπως αγριογούρουνα, νυφίτσες, κουνάβια, ασβοί, αλεπούδες, λαγοί, δασομυωξοί, δεντομυωξοί, σκίουροι και διάφορα είδη τρωκτικών και νυχτερίδων από τις οποίες ξεχωρίζει η παρουσία του σπάνιου μπαρμπαστέλου. Τέλος, στα καθαρά ρυάκια ζουν ακόμα υγιείς πληθυσμοί από βίδρες. 

Πολύ σημαντική είναι η παρουσία πολλών σπάνιων λεπιδόπτερων, όπως τα Agrodiaetus damon, Carcharodus flocciferus, Lycaeides argyrognomon, Boloria graeca, Colias aurorina, Leptidea duponcheli, Cyaniris helena, Thersamonia thetis, Agrodiaetus ripartii, Agrodiaetus admetus, Clossiana dia, Erebia ottomana και Erebia melas. 
 

Πηγή: http://www.naturagraeca.com