Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ

Το 1929 ένα σύνολο αρχαιοελληνικών κοσμημάτων κάνει την εμφάνισή του στην αγορά αρχαιοτήτων της Αθήνας. Πρόκειται για "θησαυρό" 44 τεμαχίων από τα οποία τα εννέα αγοράστηκαν από το Μουσείο Μπενάκη και τριάντα πέντε από την Ελένη Σταθάτου, για να αποτελέσουν μέρος της συλλογής της. Οι ακριβείς συνθήκες της εύρεσής τους δεν είναι γνωστές. Κατά μία μαρτυρία ανακαλύφθηκαν στο εσωτερικό χάλκινου αγγείου κοντά στον Αλμυρό της Μαγνησίας, κατά μία άλλη στην περιοχή της Λαμίας-Λιανοκλαδίου. Άλλοι ισχυρίσθηκαν ότι βρέθηκαν στο Δομοκό, ενώ ο αρχαιοπώλης ο οποίος πούλησε τον θησαυρό διαβεβαίωνε ότι ανακαλύφθηκαν κοντά στο Καρπενήσι.

Η τελευταία εκδοχή είναι σήμερα η επικρατέστερη, και μάλιστα το Εθνικό Μουσείο της Αθήνας όπου δωρήθηκε και εκτίθεται το σύνολο της συλλογής Σταθάτου, αναφέρεται στο σύνολο ως ο "Θησαυρός του Καρπενησίου". Κάποιοι ερευνητές αναφέρουν ως πηγή των ευρημάτων τη θέση Αγ. Δημήτριος (λόφος) κοντά στην ευρυτανική πρωτεύουσα, γνωστή στο παρελθόν ως Παλιόκαστρο.

ΝΑΪΣΚΟΣ

Χρυσός κατάκοσμος ναΐσκος με τον Διόνυσο μεθυσμένο που υποβαστάζεται από νεαρό Σάτυρο. Δίπλα στο θεό πάνθηρας. Το 

πρόσθιο τμήμα του  ναΐσκου αποτελούν δύο ανάγλυφες παραστάδες με κορινθιακά επίκρανα και μπροστά τους δύο ολόγλυφοι κορινθιακοί κίονες. Το αέτωμα κοσμείται από ένα αστέρι με ημιπολύτιμους λίθους, κορναλίνες,  ανάμεσα σε δύο ρόδακες. Τη βάση κοσμούν εναλλάξ ρόδακες, προτομές και λίθοι ερυθρού και πράσινου χρώματος. Χρονολογείται στον 2^ο π.χ. αιώνα. 

ΧΡΥΣΟ ΠΛΕΓΜΑ ΚΟΜΗΣ

Πρόκειται για το ωραιότερο από τα τέσσερα μετάλλια του «θησαυρού» με προτομή Αρτέμιδος (το ένα στο Μουσείο Μπενάκη) ή Αφροδίτης. Η προτομή, σε ανάγλυφο με αξιώσεις της μεγάλης, ελεύθερης πλαστικής και ιδιαίτερη εκφραστικότητα, απεικονίζει τη θεά του κυνηγίου και προστάτιδα των παιδιών καθώς και των επίτοκων γυναικών, Αρτέμιδα, με φαρέτρα και δορά ζώου (νεβρίδα) στον ώμο. Φιόγκος (Ηράκλειον άμμα) συγκρατεί τα μαλλιά στην κορυφή της κεφαλής. Στη φυσικότητα της στάσης συμβάλλει η αντίθετη στροφή της κεφαλής και οι ανεμίζοντες βόστρυχοι πίσω από το λαιμό. Την παράσταση περιβάλλουν στεφάνες με συμπληρωματικό διάκοσμο, οι οποίες κατά σειρά περιέχουν: φυλλωτό, κυμάτιο με ρόδακες μεταξύ ωών, ανθέμια πλαισιούμενα από ένθετους γρανάτες και ρόδακες με ένθετη πράσινη υαλόμαζα σε κυματοειδή διάχωρα από κληματίδα κισσού, και κλάδοι με περιελισσόμενη ταινία κατά διαστήματα. Αστράγαλοι διαχωρίζουν τις ζώνες. Στην περιφέρεια του μεταλλίου το πλέγμα της αλυσίδας δημιουργεί τριγωνικά και ρομβοειδή διάχωρα. Τα 16 σημεία εξάρτησής από το μετάλλιο σηματοδοτούν κυκλικοί γρανάτες, ένθετοι σε δισκοειδή βάση. Δισκάρια με γυναικεία προτομή, ρόδακες και κρίκοι διακοσμούν τις υπόλοιπες γωνίες των διαχώρων. H ύπαρξη του πλέγματος υποβάλλει την ιδέα εξαρτήματος κόμμωσης για εύπορη γυναίκα. Δεν αποκλείεται να ταυτίζεται με τον κεκρύφαλλο των αρχαίων πηγών Βιβλιογραφία: P. Amandry, Collection Helene Stathatos. Les bijoux antiques, Στρασβούργο 1953, σελ. 100-104, πίν. XXXVI- XXXVII.

ΠΗΓΕΣ

http://www.namuseum.gr/object-month/2010/dec/dec10-gr.html

http://www.centralgreece.gr/el/views/182-o-thisavros-tou-karpenisiou.html